Ignacy Józef Andrzej Werowski (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego)

„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

WEROWSKI Ignacy Józef Andrzej (2 VIII 1783 Wilno - 8 VIII 1841 Warszawa), aktor
Był synem Benedykta W. i Julianny z Grabowskich, bratem=> Domiceli Nowińskiej i => aktorki Pauli, ojcem => Emilii W. Ukończył szkoły pijarskie w Wilnie. Debiutował 1 VII 1802 w zespole M. Każyńskiego w Mińsku Litewskim w roli Ryszarda („Henryk VI na łowach"), uczestnicząc w wyprawach zespołu, m.in. do Moskwy (1803), Grodna (1803) i Witebska (1805). W końcu 1805 przeniósł się z tym zespołem do Wilna; w 1807 brał udział w występach w Petersburgu. W 1808 ożenił się w Mińsku Litewskim z Julią Paoli. W 1808-13 przypuszczalnie grał w Mińsku Litewskim. Od 1 VII 1813 ponownie występował w t. wileńskim. 13 VII 1815 debiutował w t. Narodowym w Warszawie w tyt. roli Otella. Zaangażowany, pracował odtąd stale w T. Narodowym uczestnicząc również w jego wyprawach: do Płocka (1823) Poznania (1817, 1823, 1824) i Kalisza (1823, 1824). Od 27 VII 1821 do 16 III 1822 występował gościnnie w Wilnie jako partner J. Ledóchowskiej, z którą łączył go wieloletni związek, słynny w owych czasach. Po raz ostatni wystąpił 20 IV 1841 w „Korsykance”, przechodząc na emeryturę, „którą gdy otrzymał, tejże samej nocy po zabawie z kolegami życie zakończył” (K. Skibiński). Pochodził z ustosunkowanej rodziny lit.; jego ojciec przyjaźnił się z W. Bogusławskim. On sam również cieszył się trwałą przyjaźnią Bogusławskiego. Należał do loży wolnomularskiej Świątynia Izis. Inteligentny, wykształcony, interesował się reformą F. Talmy i stosował jej zdobycze w swojej działalności aktorskiej. Wg K. Wójcickiego „nadzwyczaj był troskliwym w studiowaniu roli sobie powierzonej: po zbadaniu głównych rysów charakteru poszukiwał kostiumu odpowiedniego, ażeby i zewnętrzną postacią wiernie oddać właściwą postać.” Był wysoki, dobrze zbudowany, miał wyrazistą twarz o regularnych rysach, duże oczy i bardzo silny, niski głos. „Drżały deski teatralne pod jego stopami - twierdził Wójcicki - bo jak wzrostem górował wielu, tak postawą całą do ról bohaterskich stworzony.” Swoją reputację zawdzięczał wybitnym rolom w klasycznej tragedii. Grał tyt. rolę w „Cynnie”, Rodryga („Cyd"), Kuriacjusza („Horacjusze"), Egista („Agamemnon"). Występował również w pol. tragediach klasycznych, m.in. w tyt. rolach w „Zbigniewie” i „Bolesławie Wtórym”. W tragediach Szekspira grał tyt. role Hamleta i Otella. W późniejszych latach zasłynął w różnego rodzaju dramatach. „Umiał on głos swój, nawykły do silnej deklamacji tragedii klasycznej, w dramatach miękczyć i urobić w rzewność” (Wójcicki). Stąd sukcesy w takich rolach, jak np. Nieznajomy („Nienawiść ludzi i żal"). Największą popularność zyskały mu jednak postacie budzące grozę w repertuarze preromantycznym. „Jedno spojrzenie, ruch, słowo zdradzają jego wewnętrzny charakter, malują się najdobitniej w rysach twarzy zimnego zbrodniarza. Dreszcz i przerażenie obejmują widza, skoro głos jego lub śmiech zagrają mu na ustach” - pisano w „Pamiętniku Sceny Warszawskiej”. Był pierwszym w Polsce wykonawcą roli Lorda Rutwena w słynnej dramie „Upiór”. W Warszawie odegrał ją 6 IV 1821 wstrząsając widownię „wzrokiem i składem twarzy"; „jego mowa, jego poruszenia, mimika twarzy nade wszystko odpowiadają wyobrażeniom, jakie temu wyrazowi upiór towarzyszy"- stwierdzono w prasie warszawskiej. W Wilnie grał tę rolę 23 IX 1821. Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa na widowni znajdował się wtedy A. Mickiewicz i w związku z tym przyjmuje się, że kreacja W. mogła oddziałać na powstanie „Dziadów”. Jest rzeczą pewną, że w środowisku młodzieży wil. W. był wysoko ceniony. E. Odyniec, który w Genui oglądał wespół z Mickiewiczem włos. aktorów, napisał w 1830, że „z Werowskim lub Ledóchowską żaden ani się równać nie może”. Podziwiany przede wszystkim w tragediach i dramach, występował również z powodzeniem w „wyższej komedii”. Grał m.in. trzy role fredrowskie: Rotmistrza („Damy i huzary"), Orgona („Lisi") i Szambelana („Pan Jowialski"). Nadto występował niekiedy w operach. Na marginesie właściwej działalności trudnił się pracą pisarską. Przełożył na pol. kilka utworów dram., wydał własną powieść „Piotr z Kempy”. Zapalony kolekcjoner, zgromadził największy podówczas zbiór pol. utworów dram. w liczbie ok. 4000 druków i rękopisów. Po jego śmierci zbiór ten zakupiła Biblioteka Ordynacji Zamoyskich w Warszawie; jego resztki znajdują się obecnie w Bibliotece Narodowej pod sygn. BOZ 969-1045.

Ignacy Józef Andrzej Werowski (ID: psb.20239.9)

Rodzice

śluby i dzieci, wnuki, i do prawnuków

Rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Inne małżeństwa i dzieci ojca: Benedykt Werowski, rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

Uwagi

Thank you for using
my website Sejm-Wielki.pl