Aleksander Ładnowski h. Ślepowron (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego)

„Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965”, t. I, PWN Warszawa 1973:

ŁADNOWSKI Aleksander (6 VI 1815 Markuszów k. Puław - 5 XI 1891 Kraków), aktor, reżyser, dyr. teatru
Był synem Joanny Przepałkowskiej, adoptowanym przez jej męża Rocha Ł., bratem => Alojzy Bucholtz, mężem => Rozalii Ł., ojcem => Bolesława Ł., => Aleksandry Rakiewiczowej i => Bronisławy Wolskiej. Mając dwanaście lat uciekł ze szkoły i wstąpił do 4 pułku strzelców pieszych (służył w nim półtora roku jako trębacz). Następnie wyjechał do Krakowa. Debiutował w maju 1831 w zespole T. A. Chełchowskiego w Lublinie (informacja o debiucie Ł. 30 X 1830 w Krakowie nie odpowiada prawdzie, gdyż w tym czasie nie było tam przedstawień). Początkowo grał rzadko nie otrzymując gaży i używany był w t. do różnych posług. W zespole Chełchowskiego występował do 1837. Prawdopodobnie w 1836 ożenił się z aktorką Rozalią Brzozowską. 25 VI 1838 debiutował w T. Rozmaitości w Warszawie jako Szarybury („Kozioł, czyli Winni i niewinni"). Chwalono komizm jego gry, czystą i pozbawioną prowincjonalizmu dykcję. W tym roku zaangażował się do zespołu H. Popiołka. Od 28 II 1839 występował w Krakowie; był wg K. Estreichera „filarem zespołu i komikiem bardzo zdatnym”. Brał udział w występach zespołu krak. w Poznaniu. W sierpniu 1840, po objęciu dyr. przez T.A. Chełchowskiego, wyjechał na prowincję i występował w zespole H. Popiołka. W lipcu 1842 debiutował we Lwowie (bez powodzenia). Od października 1842 do 1846 występował ponownie w t. krakowskim. Wiosną 1846 przeniósł się na teren zaboru rosyjskiego. Występował m.in. w Kaliszu, najpierw w zespole J. Pfeiffera, a od maja do lipca 1847 u K. Nowińskiego. W początku 1848 wrócił do t. krakowskiego. Od 1849 do 1852 występował w t. lwow., potem w zespole T. Borkowskiego. Od 14 X 1852 wrócił do Krakowa i występował tam także w czasie zawieszenia przedstawień pol., w swoim monodramie „Berek zapieczętowany” (grudzień 1853). Zaangażowany przez J. Pfeiffera nadal grał i reżyserował w Krakowie. Brał też udział w występach t. krak. w Wiedniu w 1856. Od maja 1857 do 1860 był aktorem i reżyserem w zespole A. Gubarzewskiego, a zapewne w końcu maja tego roku objął kierownictwo zespołu i występował z nim m.in. w Miechowie i Kielcach. W sierpniu i wrześniu był w Warszawie chcąc uzupełnić zespół, a od 21 XI do marca 1861 grał z nim w Płocku, Radomiu i in. miastach Królestwa. Zamieszany w wypadki polityczne 1862 został w początku kwietnia wysiedlony z zaboru rosyjskiego. Do końca 1862 kilkakrotnie występował gościnnie w t. krakowskim. W marcu 1863 wyjechał do zespołu L. Ortyńskiego do Czerniowiec. W maju 1864 wyruszył stamtąd z zespołem P. Woźniakowskiego do wschodniej Galicji. Wróciwszy do Krakowa wystąpił tu 29 IV 1865. Od jesieni tego roku został zaangażowany przez A. Skorupkę i pozostał na scenie krak. aż do końca życia. 16 XI 1880 obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia pracy scen. w roli Szymona („Łobzowianie"). Wg raportu policyjnego z 1862 Ł. miał „wzrost średni, włosy ciemno blond, oczy czarne, nos i usta mierne, twarz owalną”. H. Meciszewski pisał, iż obdarzony był talentem do ról groteskowych, nade wszystko zaś do ról pol. Żydów chałatowych. W rolach tych „zachowanie jego było swobodne, a pomysły szczęśliwe”. W rolach komicznych Ł. był „gibki, zwinny i ruchliwy”, wspominał K. Estreicher, natomiast w rolach poważnych „karykaturyzował”. Miał wielkie powodzenie w rolach fredrowskich; grał m.in. Jowialskiego („Pan Jowialski"), Łatkę („Dożywocie"), Kapkę („Odludki i poeta"). Był wg K. Estreichera „najdoskonalszy w komicznym charakterze Papkina w „Zemście”. M. Gawalewicz pisał, iż Ł. spotkał się nawet z pochwałami samego autora. W latach sześćdziesiątych zwracano uwagę na wyraźne obniżenie się poziomu jego aktorstwa. W ostatnich latach występował b. rzadko i tylko w małych rolach. Zbyt często, jak pisał K. Estreicher, „nie umiewał roli” i musiał szukać pomocy suflera. Ł. napisał szereg utworów dramatycznych. Są wśród nich komedie, farsy i dramaty historyczne („Eudoksja Czartoryska, Jakub Szela"). Największą popularność zyskał jednak monodram „Berek zapieczętowany”. Napisał też III część „Krakowiaków i Górali” zatytułowaną „Skarby i upiory”, która otrzymała nagrodę w 1872 na konkursie dram. w Krakowie. Pisywał wiersze okolicznościowe.

Aleksander Ładnowski h. Ślepowron (ID: 15.245.11)

Rodzice

śluby i dzieci, wnuki, i do prawnuków

Rodzeństwo, bratankowie lub siostrzeńcy/bratanice lub siostrzenice

Stryjowie lub wujowie oraz ciotki, i kuzynki

Najbliżsi sławni ludzie (wg kryterium PSB)

Uwagi

Thank you for using
my website Sejm-Wielki.pl